Maj jest miesiącem, w którym wiele mówi się na temat konieczności profilaktyki czerniaka. Właśnie teraz, gdy zbliża się Światowy Miesiąc Świadomości Czerniaka, warto przyjrzeć się bliżej naszej skórze i dobrze przygotować ją do letniej ekspozycji na słońce. Chociaż znamiona barwnikowe, nazywane potocznie pieprzykami, pojawiają się na ciele każdego człowieka, nie wszyscy wiedzą, jak odróżnić pieprzyk od czerniaka. Na co należy zwrócić uwagę podczas samobadania i dlaczego w przypadku wątpliwości warto poddać się badaniu dermatoskopowemu?
Znamiona barwnikowe (melanocytowe) skóry, (tzw. “pieprzyki”), to na ogół niegroźne plamki, które powstają na skutek namnażania się komórek barwnikowych pod wpływem promieniowania UV. To, ile mamy pieprzyków na ciele, jest kwestią uwarunkowaną genetycznie. Mówi się, że przeciętny Polak ma około 20 takich znamion, jednak osoby z jasną karnacją mogą mieć ich znacznie więcej. Istotną rolę w rozwoju czerniaka odgrywa promieniowanie słoneczne (promieniowanie UV), dlatego niezwykle ważne jest stosowanie kremów ochronnych z wysokim filtrem.
Znamiona melanocytowe dzieli się na łagodne (powstające w dzieciństwie, o regularnej budowie i symetrycznym kształcie) oraz atypowe, charakteryzujące się asymetrycznym kształtem i zwiększonym prawdopodobieństwem przeobrażenia się w nowotwór skóry. By temu zapobiec, zaleca się wykonanie dermatoskopii, czyli badania znamion przy użyciu urządzenia powiększającego.
Ze względu na zróżnicowany wygląd znamion skórnych, wyróżnia się następujące rodzaje pieprzyków:
Niemal każdy z nas przynajmniej raz spotkał się z pojęciem czerniaka. Jest to nowotwór złośliwy skóry, błon śluzowych lub gałki ocznej. W Polsce, która jest krajem o niskiej częstotliwości zachorowania na czerniaka, stanowi on około 5-7% nowotworów skóry, a także 1% wszystkich nowotworów złośliwych. Ze względu na fakt, że czerniak może być trudny do odróżnienia od łagodnej zmiany, niezwykle ważna jest obserwacja znamion na naszym ciele i profilaktyka tego schorzenia.
Czerniak a pieprzyk – jakie objawy powinny wzbudzić nasz niepokój? Podstawowym narzędziem stosowanym w diagnostyce czerniaka jest system ABCDE, który pozwala nam zidentyfikować część nowotworów. Wyróżnia się w nim 5 charakterystycznych cech, które mogą świadczyć o potencjalnym rozwoju czerniaka:
Jeżeli zauważymy na ciele niepokojące zmiany, które mogą świadczyć o rozwoju czerniaka (zmieniona dynamika wzrostu, zmiana kształtu, wypukłości lub koloru), warto zwrócić się z tym problemem do dermatologa i poddać się badaniu dermatoskopowemu. Polega ono na obserwacji i ocenie zmian barwnikowych na skórze przy użyciu tzw. dermatoskopu, który posiada wbudowane oświetlenie oraz szkło powiększające. Warto zaznaczyć, że dermatoskopia jest badaniem nieinwazyjnym, a jej czułość i swoistość jest na tyle wysoka, że w większości wypadków pozwala nam wykryć złośliwe zmiany nowotworowe na bardzo wczesnym etapie rozwoju.
Zachęcamy do tego, by obserwować swoje znamiona i regularnie kontrolować je u dermatologa. Pamiętajmy, że odpowiednio wcześnie wykryte nieprawidłowości dają nam szansę na uniknięcie czerniaka lub jego całkowite wyleczenie!
