Grzybica skóry jest uważana za jedną z najpowszechniejszych, a zarazem najczęściej nawracających dolegliwości o podłożu dermatologicznym. W wielu sytuacjach zmiany chorobowe na skórze przypominają zwykłe otarcie lub delikatne zaczerwienienie, czego przykładem jest grzybica dłoni. Niespecyficzny wygląd zmian na rękach sprawia, że grzybica przez długi czas pozostaje niezdiagnozowana, przez co może rozprzestrzenić się na inne partie ciała. Jak wygląda grzybica dłoni u dziecka lub dorosłego i czy jest ona zaraźliwa?
Grzybica dłoni to choroba zakaźna wywoływana przez dermatofity, czyli grzyby skórne, które powodują powierzchowne zakażenie zewnętrznych warstw skóry dłoni. Wśród patogenów odpowiedzialnych za rozwój grzybicy zalicza się przede wszystkim grzyby antropofilne (m.in. Trichophyton rubrum), które atakują skórę i są przenoszone z jednej osoby na drugą, jak również grzyby zoofilne (m.in. Microsporum canis), które przenoszone są przez kontakt ze zwierzętami.
W jaki sposób dochodzi do zakażenia dermatofitami? Patogeny te wyposażone są w wyspecjalizowane enzymy zwane keratynazami, które umożliwiają trawienie białek skóry, co w konsekwencji prowadzi do rozwoju grzybów na powierzchownych warstwach skóry. Grzybica dłoni rozwija się z reguły poprzez kontakt z dermatofitami obecnymi na innych częściach ciała, np. na stopach lub paznokciach. Drapiąc miejsca, które zostały pierwotnie zainfekowane, przenosimy grzyby na powierzchnię rąk.
Warto również podkreślić, że istnieje wiele sytuacji, w których możemy zarazić się dermatofitami od chorej osoby lub zwierzęcia. Może się tak stać podczas:
Ze względu na fakt, że grzybica jest zaraźliwa, rozpowszechnienie tej choroby wśród najmłodszych jest duże. U dzieci najczęściej diagnozowana jest grzybica owłosionej skóry głowy oraz grzybica stóp, która rozwija się zwłaszcza u nastolatków. Co ciekawe, grzybica skóry dłoni i grzybica paznokci występuje bardzo rzadko u dzieci, co ma związek przede wszystkim z lepszym ukrwieniem skóry w porównaniu do dorosłych.
Najbardziej charakterystycznym objawem grzybicy dłoni jest wysypka, która występuje głównie na palcach. Nieleczona może doprowadzić do grzybicy paznokci. Co ważne, dermatofity atakują zazwyczaj skórę jednej ręki, dając następujące objawy współistniejące:
Diagnostyka grzybicy dłoni opiera się na dwóch elementach: obrazie klinicznym, czyli ocenie występujących objawów i wykluczeniu przez dermatologa innych chorób skóry, a także na badaniach diagnostycznych, takich jak zeskrobiny skóry, hodowla grzybów oraz biopsja skóry. Charakterystycznym objawem klinicznym, który wskazuje na wysypkę na dłoniach o podłożu grzybiczym, jest symptom określany jako „dwie stopy – jedna ręka”. W takiej sytuacji u chorego występuje obustronna grzybica stóp oraz grzybica dłoni, która pojawia się na skórze dominującej ręki.
Leczenie grzybicy dłoni polega przede wszystkim na stosowaniu maści i żeli przeciwgrzybiczych o działaniu miejscowym, które zawierają m.in. klotrimazol, ekonazol lub terbinafinę. Jeżeli po 2-6 tygodniach leczenia u pacjenta nie widać znaczącej poprawy, lekarz może zalecić wdrożenie leczenia ogólnoustrojowego w formie tabletek lub kapsułek zawierających flukonazol, terbinafinę lub itrakonazol. Leczenie można wspomagać poprzez stosowanie metod domowych, takich jak np. okłady na bazie olejku z drzewa herbacianego czy też smarowanie maścią z czosnku oraz miodu.
